Ukrayna’nın Karadeniz tahıl anlaşmasını uzatmak ve kapsamını genişletmek için bu hafta Türkiye ve Birleşmiş Milletler’e (BM) başvuracağı bildirildi.
Reuters haber ajansına konuşan Ukrayna’nın Altyapı Bakan Yardımcısı Yuri Vaskov, anlaşmanın en az bir yıl daha uzatılmasını talep edeceklerini ve anlaşmanın Mikolayiv limanlarını da kapsadığını açıkladı. Resmi talebin bu hafta Türk makamları ve BM’ye iletileceğini belirten Vaskov, görüşmelerin kesin tarihi hakkında bilgi vermedi.
Ukraynalı yetkili, “Anlaşmanın 120 gün değil, en az bir yıl uzatılmasını istiyoruz. Çünkü Ukrayna ve dünya tarım pazarlarının ihracat hacmini uzun vadeli planlayabilmesi gerekiyor.”
“Denetimleri hızlandırın” çağrısı
Vaskov, Türk Boğazlarında denetimlerin hızlandırılması ve gemi kuyruklarının oluşmasının önlenmesi için kontrol gruplarının sayısının artırılmasında ısrar edeceklerini de belirtti. Ukrayna, Rus kontrol ekiplerini geçmişte Ukrayna’nın tahıl ihracatını yavaşlatmak ve geciktirmekle suçladı, ancak Rusya suçlamayı reddetti.
Rusya’nın bölgede sadece üç kontrol ekibinin bulunduğunu kaydeden Vaskov, durumun kasım ayından bu yana düzelmediğini kaydetti. BM, Türkiye ve Ukrayna’nın gerektiğinde günde 40 kez denetim yapmaya hazır olduğunu belirten Vaskov, yaklaşık 140 geminin de beklemede olduğunu belirterek denetimlerin hızlandırılması gerektiğini vurguladı.
Anlaşmaya göre Boğazlardan geçecek gemiler, İstanbul’da kurulan Ortak Uyum Merkezi’nde Türk, Ukrayna, Rusya ve BM ekiplerince güvenlik kontrolünden geçiriliyor.
Tahıl anlaşması Temmuz ayında Türkiye ve BM’nin arabuluculuğunda İstanbul’da imzalandı.Fotoğraf: Khalil Hamra/AP/dpa/picture Alliance
“Mikolaiv limanları anlaşmaya dahil edilmeli”
Dünyanın kıymetli tahıl ihracatçıları arasında orta sıralarda yer alan Ukrayna’nın ihracatı, 2022-2023 sezonunda 20 Şubat itibarıyla yüzde 28,7 azalarak 30,3 milyon tona geriledi. Ukrayna Altyapı Bakan Yardımcısı Vaskov, ülkesinin tahıl anlaşması çerçevesinde ayda 3 milyon ton tarım ürünü ihraç ettiğini ancak bu miktarı 6 milyon tona çıkarabileceklerini, Mikolayiv limanı da eklenirse ihracatın daha da artacağını kaydetti. 8 milyon tona ulaştı.
Ukraynalı yetkili, Rus işgali öncesi toplam gıda ihracatının yüzde 35’ini karşılayan Mikolayiv limanlarının anlaşmaya girmeye hazır olduğunu ve faaliyete geçmesinin en fazla iki hafta süreceğini kaydetti.
Türkiye ve BM’nin arabuluculuğunda geçen yıl Temmuz ayında İstanbul’da imzalanan tahıl koridoru anlaşması, Ukrayna’nın Odessa, Chernomorsk ve Pivdennyi (Yuzhny) limanlarından yapılan ihracatı kapsıyordu. İlk etapta 4 aya ulaşan anlaşmanın süresi, Kasım ayında 4 ay daha uzatıldı. Tekrar uzatılmazsa sözleşme 18 Mart’ta sona erecek.
rtr/İngiltere,BO
